 |
| Cột mốc trên đảo Hải Tặc (xã Tiên Hải, thị xã Hà Tiên) |
Quần đảo Hải Tặc hay quần đảo Hà Tiên là một quần đảo thuộc thị xã Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang của Việt Nam. Toàn bộ quần đảo này cấu thành xã Tiên Hải. Do cướp biển từng hoành hành khu vực này trong quá khứ nên quần đảo có tên gọi là quần đảo Hải Tặc.
Địa lí tự nhiên Quần đảo Hải Tặc
Quần đảo Hải Tặc nằm trong vịnh Thái Lan về phía tây bắc của quần đảo Bà Lụa cách bờ biển Hà Tiên 11 hải lí (27,5 km) và cách đất liền 7 hải lí (18 km) về phía tây, cách đảo Phú Quốc 16 hải lí (40 km) về phía đông. Các đảo nằm gần nhau với độ cao dưới 100 mét, trong đó hòn Đốc (tức hòn Tre Lớn) là đảo lớn nhất. Tổng diện tích của quần đảo là 1.100 ha, rải ra trên vùng biển rộng 5 km và dài 7 km. Các đảo được cấu tạo chủ yếu từ đá phiến và cát kết Creta. Nước ngọt khá hiếm. Một điều đáng lưu ý là phạm vi và số lượng đảo thuộc "quần đảo Hải Tặc" không rõ ràng. Theo Anh Động (2010), "quần đảo Hải Tặc là cụm hòn gồm 24 đảo lớn nhỏ (trừ vài đảo Campuchia cưỡng chiếm năm 1958), còn lại cực bắc là hòn Quéo cách thành phố Kep (Campuchia) 4 km, kéo dài 25 km, cực nam của hòn Đước.", đồng thời được phân thành hai "đám đảo nam bắc". Trong khi đó, cách hiểu "quần đảo Hải Tặc" ngày nay có sự khác biệt khi số lượng đảo được thống kê ít hơn: 16 đảo, 15 đảo hoặc 14 đảo.
Lịch sử
Tên gọi
Quần đảo Hải Tặc (hay quần đảo Hà Tiên) có tên gọi như vậy là do quần đảo này từng là căn cứ của cướp biển vào khoảng cuối thế kỷ 17 và đầu thế kỷ 18. Xuất phát từ đây, các toán hải tặc tấn công, khống chế và gây tội ác với các tàu buôn lớn của Trung Quốc và các nước phương Tây trong khu vực vịnh Hà Tiên - Rạch Giá ra đến vịnh Thái Lan. Thời Việt Nam Cộng hoà, quần đảo này vẫn mang tên là quần đảo Hải Tặc. Phái bộ quân sự của họ đã đến thị sát quần đảo ngày 28 tháng 7 năm 1958.
Nạn cướp biển trong quá khứ
Theo nhà sử học Trương Minh Đạt, do quần đảo có địa hình hiểm trở, lại nằm trên tuyến đường thông thương quan trọng nên một thời gian dài là nơi lý tưởng để cướp biển đồn trú, ẩn nấp, mai phục và tấn công các tàu buôn qua lại. Đỉnh điểm của nạn cướp biển diễn ra vào giai đoạn Hà Tiên không có bộ máy chính quyền cai quản do chính quyền của Mạc Thiên Tích bị quân Xiêm đánh bại. Khi đó, tàu bè nước ngoài vẫn tự do lưu thông vào thương cảng ở đây, và trong số đó có cả tàu của cướp biển. Ngay cả đến khi Pháp chiếm vùng Hà Tiên thì vùng biển này vẫn bị cướp biển hoành hành. Có một số tin đồn kể về các kho báu bí mật tại quần đảo. Vào tháng 3 năm 1983, một người Mỹ và một người Anh từ đảo Phú Quốc đã xâm nhập hòn Tre Nhỏ thuộc quần đảo Hà Tiên với hành trang mang theo người là bộ đàm, ống nhòm, hải đồ,... Sau khi bị cư dân địa phương dùng tàu biển vây bắt, hai người này khai rằng họ có bản đồ 300 tuổi vẽ kho báu của cướp biển do dòng họ truyền lại. Năm 2009, một số ngư dân đã vô tình tìm thấy một lượng tiền cổ.
Hành chính
- Ngày 14 tháng 1 năm 1983, chính quyền Việt Nam lập xã Hoà Đốc thuộc huyện Kiên Hải, tỉnh Kiên Giang.
- Ngày 27 tháng 9 năm 1983, xã Hoà Đốc đổi tên thành xã Tiên Hải.
- Ngày 24 tháng 5 năm 1988, xã Tiên Hải chuyển sang thuộc quyền quản lí của huyện Hà Tiên.
- Ngày 8 tháng 7 năm 1998, xã Tiên Hải trực thuộc thị xã Hà Tiên.
Dân cư
Trong quần đảo Hải Tặc, chỉ có 6-7 đảo là có con người sinh sống như hòn Đốc, hòn Đước, hòn Giang, hòn Ụ, hòn Đồi Mồi,... Theo nghị định thành lập thị xã Hà Tiên năm 1998, quần đảo Hải Tặc khi này có 1.055 nhân khẩu. Đầu năm 2012, cả quần đảo có hơn 420 hộ gia đình với gần 1.800 nhân khẩu.
Kinh tế
Dân cư địa phương sống chủ yếu bằng ngư nghiệp (đánh bắt hải sản) và dịch vụ. Năm 2011, tổng lượng hải sản khai thác là 22.000 tấn. Thu nhập bình quân đầu người khoảng 48 triệu đồng Việt Nam/người/năm. Ngoài ra, tình trạng thiếu nước vào mùa khô đã được giải quyết nhờ một hồ chứa nước ngọt. Năm 2007, chính quyền tỉnh Kiên Giang đã chấp thuận chủ trương cho nhà đầu tư thuê một số hòn đảo thuộc quần đảo Hà Tiên để phát triển các khu du lịch sinh thái biển. Công ty Cổ phần Thuỷ sản Kiên Giang được cho thuê sáu hòn đảo để đầu tư du lịch nghỉ dưỡng, tắm biển, câu cá. Đầu năm 2008, chính quyền tỉnh Kiên Giang phê duyệt quy hoạch xây dựng khu du lịch sinh thái trên diện tích khoảng 42 ha thuộc hai đảo là hòn Tre Vinh và hòn Đước thuộc quần đảo Hà Tiên của Công ty Thương mại và Sản xuất T&T, theo đó phần trên hòn Tre Vinh có 12 khu chức năng và phần trên hòn Đước có 17 khu chức năng.
Tiềm năng du lịch
Đảng và chính quyền xã Tiên Hải tranh thủ từ nhiều nguồn vốn đã tiến hành xây dựng các công trình giao thông, trường học, trạm xá... mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân, tạo động lực thúc đẩy kinh tế của xã phát triển thêm một bước, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân, thu hút các nhà đầu tư vào phát triển các dự án du lịch tại địa phương. Hiện nay, quần đảo vẫn chưa có một tổ chức nào vào đầu tư dịch vụ du lịch, nhưng thường xuyên vẫn có nhiều du khách tự đi hoặc theo nhóm để khám phá nét đẹp hoang sơ, huyền bí nơi đây. Trong năm 2012 xã đảo Tiên Hải đã đón hơn 3000 lượt du khách đến tham quan, du lịch. Vừa qua, UBND tỉnh Kiên Giang ban hành quyết định phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng khu du lịch sinh thái biển đảo Hòn Đước và Hòn Tre Vinh, với quy mô trên 41 ha; đây là khu du lịch có chức năng phục vụ lưu trú, nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí và dã ngoại.
15 hòn đảo trên vùng biển non xanh, nước biếc của Quần đảo Hải Tặc, với những giá trị do thiên nhiên ban tặng được ví như những "Hòn thỏi bạc" trên vùng biển Tây; về vị thế những hòn đảo này còn được xem như những "Cột mốc chủ quyền" quốc gia trên biển Tây, tiếp giáp với Vương quốc Campuchia. Hiện trên đảo Hòn Đốc còn lưu giữ cột mốc hình tháp, vật liệu bằng đá mài do Hải quân miền Nam Việt Nam, (chế độ Ngụy quyền Sài Gòn) dựng tại phía Tây Hòn Đốc vào năm 1958; là bằng chứng có giá trị pháp lý về chủ quyền quốc gia và biên giới biển, đảo, trên cột mốc có ghi nội dung: “...Quần đảo Hải Tặc. Hải đồ số: 3686 S.H; vĩ tuyến 10 độ 10' 8"; kinh tuyến 104 độ 20' 0”; phần đế của trụ bê tông có dòng chữ ghi rõ: “Quần đảo Hải tặc gồm có các đảo sau: Hòn Kèo Ngựa, Hòn Kiến Vàng, Hòn Tre Lớn, Hòn Tre Vinh, Hòn Gùi, Hòn Ụ, Hòn Giang, Hòn Chơ Rơ, Hòn Đước, Hòn Bồ Dập, Hòn Đồi Mồi. Quần đảo trực thuộc tỉnh Kiên Giang”. Đã trải qua hơn nửa thế kỷ, cột mốc này vẫn còn khá nguyên vẹn và nét chữ còn rõ nét, tuy nhiên, hiện nay đang trong tình trạng xuống cấp. Để có kế hoạch tôn tạo, phục dựng lại, Sở Tài nguyên và Môi trường giao cho Chi cục Biển và Hải đảo phối hợp cùng chính quyền địa phương tiến hành khảo sát, để có báo cáo cho UBND tỉnh đề xuất kế hoạch tôn tạo, hoặc xây dựng lại cột mốc quần đảo Hải Tặc.
Với những tiềm năng thiên nhiên phong phú biển, đảo; giá trị của những di tích này nếu được tôn tạo, phát huy tốt sẽ góp phần phát triển du lịch biển, đảo nhằm phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đặc biệt là việc nâng cao ý thức, trách nhiệm của chính quyền và nhân dân trong việc bảo vệ chủ quyền biển, đảo; quốc phòng, an ninh trên vùng biển Tây của Tổ quốc./.
* Rất nhiều người hay nhầm lẫn giữa xã Tiên Hải (đảo Tiên Hải - đảo Hải Tặc) với huyện Kiên Hải.
 |
| Tàu đi đảo Hải Tặc từ đất liền thị xã Hà Tiên |